مقایسه کارکرد به روز کردن حافظه فعال در سه گروه سوء مصرف کنندگان مواد (هروئین، تریاک)، تحت درمان با متادون و بهنجار

مقدمه: استفاده مزمن از مواد مخدر با طیف گسترده ای از نواقص عصب شناختی همراه است. در این راستا، مطالعه حاضر با هدف مقایسه یکی از کارکردهای عصب شناختی یعنی کارکرد به روز کردن حافظه فعال، در سه گروه سوءمصرف کنندگان مواد (هروئین و تریاک)، تحت درمان با متادون و بهنجار، صورت گرفت. روش کار: این مطالعه از نوع مطالعات علی-مقایسه ای بود. از مراجعه کنندگان کلینیک های ترک اعتیاد شهر شیراز در سال 1394، به روش نمونه گیری هدفمند تعداد 90 نفر در سه گروه سوءمصرف کننده مواد (30 نفر)، تحت درمان با متادون (30 نفر) و بهنجار (30 نفر) انتخاب شدند. تمامی آزمودنی ها، تکلیف به روز کردن حافظه فعال و مقیاس تلاش ذهنی صرف شده، را تکمیل نمودند. عملکرد در این تکلیف از دو بعد کارآمدی پردازش و اثربخشی عملکرد مورد بررسی قرار گرفت. داده ها با استفاده از نسخه 23 نرم افزار آماری spss، تحلیل واریانس چندمتغیری و آزمون تعقیبی توکی مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج حاکی از تفاوت معنادار بین سه گروه در کارکرد به روز کردن حافظه فعال بود. به این صورت که گروه بهنجار اثربخشی عملکرد و کارآمدی پردازش بهتری نسبت به دو گروه دیگر داشت و گروه تحت درمان با متادون نسبت به گروه سوءمصرف کننده اثربخشی عملکرد و کارآمدی پردازش بهتری داشت. نتیجه گیری: مصرف مواد اعتیادآور بر کارکردهای عصب شناختی افراد اثرات منفی به جای می گذارد. از آنجایی که گروه تحت درمان با متادون نسبت به گروه سوءمصرف کننده مواد، در کارکرد به روز کردن حافظه فعال، عملکردی اثربخش تر داشتند، این یافته ها، جای امیدواری می دهد که اثرات مواد مورد بررسی بر کارکرد به روز کردن می تواند همیشگی نباشد و می توان به دنبال مداخله های درمانی مفیدی بود که این نقایص را مورد تأکید قرار دهند.